Μητροπολίτης Ευσέβιος: «…δύναμη καί ἐλπίδα νά συνεχίσουμε τόν ἀγῶνα...»

Συνέντευξη με τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σάμου, Ικαρίας & Κορσεών κ.κ. Ευσέβιο. Μιλά στον διευθυντή του «Σαμιακού Βήματος, Μάνο Στεφανάκη, 2,5 μήνες μετά τις καταστρεπτικές συνέπειες του σεισμού της 30ής Οκτωβρίου 2020 που άφησε ανοιχτές πληγές σε Ιερούς Ναούς, βυζαντινά Μνημεία και ιστορικά κτήρια της Μητρόπολής μας.

1) Σεβασμιώτατε, αφού σας ευχαριστήσω για τη διάθεση του χρόνου σας στην ιστορική εφημερίδα μας, θα σας ζητούσα να ξεκινήσουμε από εκείνο το τραγικό μεσημέρι της 30ής Οκτωβρίου, 9 λεπτά πριν τις 2. Που βρισκόσασταν τη στιγμή της ισχυρότατης σεισμικής δόνησης των 7 ρίχτερ και ποια υπήρξε η πρώτη σας σκέψη;

Κι ἐμεῖς εὐχαριστοῦμε γιά τήν πρωτοβουλία αὐτῆς τῆς συνεντεύξεως. Ὅπως κάθε μέρα αὐτήν τήν ὥρα βρισκόμασταν ἀκόμη στά γραφεῖα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καί ἀμέσως ἐξήλθαμε στόν δρόμο ἐπικαλούμενοι τήν βοήθεια τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Παναγίας μας.


2) Η εικόνα που έκανε τον γύρο του κόσμου σε όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (έντυπο, ηλεκτρονικό Τύπο και διαδίκτυο), ήταν αυτή του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου στο Νέο Καρλόβασι. Ταυτόχρονα είναι το «σύμβολο» για έναν αγώνα επανάκτησης αυτών που χάσαμε σε μια στιγμή. Μιλήστε μας λίγο για τα πρώτα λεπτά, αφού σας ενημέρωσαν τι έχει συμβεί.

Ἀμέσως ἄρχισα νά λαμβάνω τηλεφωνήματα μέ πρῶτο αὐτό τῆς κυρίας Λίνας Μενδώνη, Ὑπουργοῦ Πολιτισμοῦ καί ἀκολούθως τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου μας, πολλῶν Ἀδελφῶν Ἀρχιερέων καί γιά πολλές ἡμέρες πολλῶν ἐκ τῶν Πολιτικῶν καί Στρατιωτικῶν Ἀρχῶν τῶν Νησιῶν καί τῆς Πατρίδος μας. Ἀπό τά πρῶτα τηλεφωνήματα ἐπίσης ἦταν αὐτό τῆς ἐριτίμου Ὑπουργοῦ Παιδείας κας Νίκης Κεραμέως. Ὁ ἀπολογισμός τραγικός. Δύο νέοι μας «ἔφυγαν» μαρτυρικῶς, στῶν ὁποίων τίς ἐξοδίους ἀκολουθίες συμμετείχαμε ἀπευθύναντες παρηγορητικούς λόγους πρός τούς γονεῖς καί τούς οἰκείους. Πολλές ἐπιχειρήσεις καί οἰκίες ἔπαθαν μεγάλες ζημιές ἤ καί καταστράφηκαν. Σαφῶς ὅμως οἱ Ἐκκλησίες μας πλήρωσαν τόν βαρύτερο ὑλικό φόρο ἀπό τήν καταστροφική μανία τοῦ σεισμοῦ. Τό πρῶτο, βαρύ πλῆγμα εἶναι ὁ Ἱερός Μητροπολιτικός Ναός Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Καρλοβάσου, ὁ ὁποῖος ἔπαθε μεγάλες ζημίες, ἐνῶ ἐκφράζονται φόβοι γιά τήν κατάρευση τοῦ ἐναπομείναντος κτιριακοῦ σκελετοῦ καί ὄντως ἔγινε ἐμβληματικός καί σύμβολο παγκοσμίως, ὅπως ἀναφέρατε. Οἱ πλεῖστοι τῶν ἐν Σάμῳ Ἱερῶν Ναῶν, Ἱερῶν Μονῶν καί Παρεκκλησίων μας, ἴσως καί τό 80% αὐτῶν, ἐπλήγη σοβαρῶς. Παρομοίως ἐκτυπήθησαν καί Ἱεροί Ναοί καί Ἱερές Μονές στήν Ἰκαρία. Στούς Ναούς αὐτούς δέν ἐτελέσθη ἡ θεία Λειτουργία καθ΄ ὅλο αὐτό τό διάστημα καί δυστυχῶς, ὡς φαίνεται, τοῦτο θά συμβῇ ἐπί μακρῷ.

 Με τον Πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη κατά την επίσκεψή του στη Σάμο το Σάββατο, 31 Οκτωβρίου 2020

 

3) Την επόμενη ημέρα, Σάββατο 31 Οκτωβρίου, ο Πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέπτονταν το νησί. Βρεθήκατε μαζί να βλέπετε από κοντά το μέγεθος της καταστροφής, εν μέσω ισχυρής και «πυκνής» μετασεισμικής ακολουθίας, που είχε υποστεί η Σάμος. Τι σας είπε και αν όντως αυτά που ειπώθηκαν περί στήριξης έχουν αρχίσει να παίρνουν σάρκα και οστά.

Μετά τήν συνάντηση μέ τόν ὑφυπουργό Πολιτικῆς Προστασίας κ. Νῖκο Χαρδαλιᾶ καί τόν Ὑφυπουργό Ἐσωτερικῶν κ. Γεώργιο Λιβάνιο τούς ὁποίους καί ἐνημερώσαμε περί τῶν Ἱερῶν Ναῶν καί Ἱερῶν Μονῶν τῆς Σάμου, πού ἐπλήγησαν βαρέως ἀπό τόν καταστρεπτικό σεισμό. Καθ’ ὅλην τήν ἡμέρα ἐκείνου τοῦ Σαββάτου διερχόμενοι τίς πόλεις καί τά χωριάμας διεπιστώσαμε ἰδίοις ὄμμασι τόν τραγικό ἀπολογισμό γιά τήν Τοπική μας Ἐκκλησία. Μάλιστα ἔμπροσθεν τοῦ σχεδόν κατεστραμένου Ἱεροῦ Ναοῦ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Καρλοβάσου συναντηθήκαμε μέ τόν Ἐξοχώτατο Πρωθυπουργό κ.κ. Κυριᾶκο Μητσοτάκη, ὁ ὁποῖος καί δεσμεύτηκε, ὅτι θά μεριμνήσει γιά τήν ἐμβληματική αὐτή Ἐκκλησία καί τήν ἀποκατάσταση ὅλων τῶν ζημιῶν τοῦ Νησιοῦ μας.

Χαρήκαμε βεβαίως μέ τήν ἐπίσκεψη αὐτή καί κυρίως μέ τή συνάντησή μας.

Ἰδιαιτέρως μᾶς συνεκίνησε καί μᾶς ἐνεψύχωσε ἡ δήλωσή του: «Σύντομα μαζί Σεβασμιώτατε θά σημάνουμε τίς καμπάνες τοῦ τετρωμένου Μητροπολιτικοῦ αὐτοῦ Ναοῦ τῆς Παναγία μας.»

Μετά ἀπό δύο ἡμέρες τηλεφώνημα ἀπό τό Γραφεῖο τοῦ κ. Πρωθυπουργοῦ μέ ἐνημέρωσε περί τῆς ἀναλήψεως δωρεᾶς εἰς εἶδος τοῦ κόστους καί τῆς ἐκτελέσεως ἐργασιῶν ἄμεσων μέτρων προστασίας καί ἄρσης ἐτοιμοροπίας τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου παρά τῆς ἐταιρείας «Destiny Ἐπενδυτική» τοῦ κ. Εὐαγγέλου Παπαευαγγέλου. ἀπεδέχθην ἀμέσως καί ἐγγράφως τήν προσφοράν τῆς Ἐταιρείας γιά τήν ἐνεργή συμμετοχή της στό πανανθρώπινο ἔργο τῆς Ἐκκλησίας καί ἰδιαιτέρως τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σάμου καί Ἰκαρίας καί προβήκαμε ἀμέσως στήν ὑπογραφή ἰδιωτικοῦ συμφωνητικοῦ μεταξύ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καί τῆς Ἐταιρείας πρός τοῦτο καί εὐχαριστήσαμε μετ’ εὐγνωμοσύνης τόν κ. Παπαευαγγέλου γιά τήν γενναιοδωρία του. Ἀμέσως κατέφθασαν μηχανικοί τῆς ἐταιρείας, ἐκπονήθηκε στατική μελέτη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ καί προστασίας τοῦ περιβάλλοντος χώρου αὐτοῦ καί κατά πληροφορίες ἐντός τῶν ἡμερῶν θά ἀρχίσουν οἱ ἐργασίες ὑποστυλώσεως. Παρά τοῦ Μεγάρου Μαξίμου ἀνετέθη ὁ συντονισμός ἐνεργειῶν στόν Γενικό Γραμματέα οἰκονομικῆς Πολιτικῆς τοῦ Ὑπουργείου Οἰκονομικῶν κ. Χρῖστο Τριαντόπουλο, τόν ὁποῖον καί ἐνημερώνουμε μαζί μέ τίς ἄλλες ἀρχές τοῦ Νησιοῦ μας γιά τά τρέχοντα θέματα καί τήν ἐπίλυσή τους, μεταξύ τῶν ὁποίων ἡ ἐντός τῶν ἡμερῶν ἔναρξη τῆς διαδικασίας ὑποστύλωσης τῶν 9 κωδωνοστασίων τῆς Σάμου.

Εἰρήσθω ἐν παρόδῳ ὅτι στά πλαίσια τῶν συναντήσεών μας μέ κυβερνητικούς παράγοντες, ἐπικοινωνήσαμε μέ τόν Γεν. Γραμματέα Ὑπουργείου Ὑποδομῶν κ. Γεώργιο Καραγιάννη, τόν Γεν. Γραμματέα τοῦ Ὑπουργείου Περιβάλλοντος καί Ἐνέργειας κ. Εὐθύμιο Μπακογιάννη, τόν Γεν. Γραμματέα τοῦ Ὑπουργείου Ναυτιλίας καί Νησιωτικῆς Πολιτικῆς κ. Εὐάγγελο Κυριαζόπουλο καί τόν Γεν. Γραμματέα Ἀσύλου κ. Μᾶνο Λογοθέτη. Ἐπίσης νά ἀναφέρουμε τήν ἀγαστή συνεργασία μέ τούς κ.κ. τόν Περιφερειάρχη Βορείου Αἰγαίου, τόν Βουλευτή Σάμου, τόν Ἀντιπεριφερειάρχη Σάμου καί Ἰκαρίας, τούς Δημάρχους Ἀνατολικῆς καί Δυτικῆς Σάμου, τίς Στρατιωτικές καί ἄλλες πολιτικές Ἀρχές τοῦ Νησιοῦ μας.


4) Ξεκίνησε άμεσα η καταγραφή των ζημιών και σε επόμενη φάση η ιεράρχηση των αναγκών. Δώστε μας σας παρακαλώ την πλήρη εικόνα, αν είναι εφικτό και με αριθμούς, ώστε να κατανοήσουμε το μέγεθος των καταστροφών που έχουν συμβεί.

Ἀπό τήν πρώτη στιγμή συστήσαμε μιά μικρή καί εὐέλικτη ὁμάδα ἀπό τούς Ἱερεῖς μας μέ σκοπό τήν πλήρη καταγραφή τῶν ζημιῶν στούς Ἱερούς Ναούς, τίς Ἱερές Μονές καί τά κατά τόπους Παρεκκλήσιά μας. Σέ σύντομο χρονικό διάστημα καταρτίσαμε εἰδικό κατάλογο τόσο γιά τήν Σάμο, ὅσο καί γιά τήν Ἰκαρία καί τούς Φούρνους καί τούς ἀποστείλαμε ἤδη στούς καθ’ ὕλην ἁρμοδίους Ὑπουργούς καί τούς Γεν. Γραμματεῖς Ὑπουργείων, ἀλλά καί στόν κ. Ἀντιπεριεφερειάρχη καί στούς Δημάρχους τῶν Νησιῶν μας, διά τίς κατ’ αὐτούς ἐνέργειες. Δυστυχῶς γιά τήν Ἀνατολική Σάμο 31 Ἐνοριακοί Ναοί καί 5 Ἱερές Μονές, γιά τήν Δυτική Σάμο 22 Ἱεροί Ναοί καί 1 Ἱερά Μονή καί γιά Ἰκαρία πάλι 8 Ἱεροί Ναοί καί 3 Ἱερές Μονές χρήζουν ἄμεσης ἀποκατάστασης, ἐκτός τοῦ μεγάλου ἀριθμοῦ τῶν Παρεκκλησίων.

Ὅμως τό δυσκολώτερο σημεῖο δέν ἦταν ἡ καταγραφή, ἀλλά ἡ βαρεία συναισθηματική φόρτιση, πού αἰσθανόμασταν μεταφέροντας εἰκόνες καί κειμήλια ἐκτός τῶν βαρέως πληγέντων Ἱερῶν Ναῶν. Ἦταν ἕνα πραγματικά πολύ δύσκολο ἔργο, ἀλλά ἐπάναγκες, μέ σκοπό τήν φύλαξη ὅλων τῶν ἱερῶν θησαυρισμάτων σέ μέρος ἀσφαλές γιά τήν προστασία τους, εἴτε ἀπό ἐνδεχόμενη καταστροφή τους, ἐξαιτίας κάποιου μετασεισμοῦ, εἴτε ἀπό βέληλες καί ἀνίερες, ἴσως δέ καί ἱερόσυλες χειρονομίες. Πρός στιγμήν θυμηθήκαμε τόν ξεριζωμένο Μικρασιατικό Ἑλληνισμό, πού ἐπέλεγε νά πάρει στήν προσφυγιά του εἰκόνες καί λείψανα Ἁγίων καί Σκεύη ἱερά γιά νά μπορεῖ νά τελεῖται ἡ θεία Λειτουργία.

Καθ’ ὅλη τήν διάρκεια τῆς ἀναγκαστικῆς καί ἔμπονης, ἐργώδους αὐτῆς προσπαθείας, ἀντιληφθήκαμε ἐπίσης μιά ἰδιαίτερη βαρύτητα σέ ὅλα αὐτά τά ἱερά ἀντικείμενα. Ὄχι μόνο ἐπειδή τά πιό πολλά ἀπό αὐτά ἱστοροῦν ὑπέρ τούς δύο αἰῶνες ζωῆς μέ ὅ,τι αὐτό συνεπάγεται. Οὔτε μόνο διότι εἶναι κατεσκευσμένα ἀπό πολύτιμα ὑλικά καί ἀπαράμιλλης τέχνης. Οὔτε ἐπειδή διασώζουν τήν ἐκκλησιαστική τέχνη τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας καί δή τῆς Τοπικῆς στό διάβα τῶν αἰώνων.

Τό ἰδιαίτερο βάρος τους ἀπηχεῖ στίς ἔνδακρεις προσευχές, πού ἐμπεριέχουν, στίς νηστεῖες, τούς πνευματικούς ἀγῶνες καί τούς καημούς, πού τά συνοδεύουν καί κυρίως στήν ἀκλόνητη Ὀρθόδοξη πίστη καί ζωή, πού συντηροῦσε στήν καρδιά τῶν ἀφιερωτῶν τήν προσμονή, ἀλλά καί τήν εὐχαριστία τοῦ θαύματος. Ἱερά τῆς θείας Λειτουργίας σκεύη, Ἅγια Ποτήρια καί Δισκάρια, Λόγχες καί Λαβίδες, Τίμιοι Σταυροί καί Ἱερά Εὐαγγέλια, Ἱερές Εἰκόνες καί Λάβαρα, ἅγιες Κανδῆλες καί Πολυέλαιοι, ὅλα ὅσα θυμίζουν τήν χάρη καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ γιά ἐμᾶς τούς ἁμαρτωλούς καί τό ἔργο τῆς σωτηρίας μας, ἐπί τοῦ παρόντος θά βρίσκωνται φυλαγμένα, ὑπό τήν γεραρά προστασία τοῦ φύλακα Ἀγγέλου τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ καί τό ἄγρυπνο βλέμμα τοῦ Ἁγίου στόν ὁποῖον τιμᾶται, ἐν ἀναμονῇ βεβαίως τοῦ «ἐπαναπατρισμοῦ» τους στίς περίοπτες θέσεις τους, πρός ἐκ νέου ὑπόμνησιν τοῦ θαύματος στή ζωή μας.

Ἰδιαιτέρως εὐχαριστήσαμε τούς ἄνδρες τῆς ΕΜΑΚ, τῆς Πυροσβεστικῆς Ὑπηρεσίας Σάμου, τῶν Ἐθελοντικῶν Πυροσβεστικῶν Κλιμακίων Σάμου, τίς Ὁμάδες Διάσωσης Καρλοβασίων, τῆς Ἑλληνικῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ ἐνδόξου Στρατοῦ μας, γιά τήν ἀνδρεία καί τήν γενναιότητα, μέ τήν ὁποία ἀψήφισαν τούς ἐκ τῶν συνεχῶν μετασεισμῶν κινδύνους καί εἰσῆλθαν στά χαλάσματα τῶν σεισμοπλήκτων κτιριακῶν συγκροτημάτων τῶν Ἱερῶν μας Ναῶν, παραλαμβάνοντας πρός φύλαξιν τά θησαυρίσματα τῆς Ὀρθόδοξης Πίστης μας.

Με τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας & Διαχείρισης Κρίσεων του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, κ. Νίκο Χαρδαλιά

 

5) Έχετε ήδη προβεί σε κινήσεις χρήσης όλων των μέσων που μπορούν να γνωστοποιήσουν την κατάσταση εκτός συνόρων του νομού μας (διαδίκτυο, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ένα βίντεο της Μητρόπολης βρίσκεται στο YouTube), ώστε να υπάρξει περαιτέρω ευαισθητοποίηση των ανθρώπων που δεν βρίσκονται εδώ. Έχει υπάρξει ανταπόκριση μέχρι σήμερα; Σε επαφή που είχα προσωπικά με ομογενείς που βρίσκονται στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία, νιώθουν απέραντη θλίψη, μετά και το δικό τους αρχικό σοκ για την ιδιαίτερη πατρίδα. Θέλουν να βοηθήσουν. Με τι τρόπους είναι σε θέση να προσφέρουν;

Ἀπό τήν πρώτη στιγμή, συνετάξαμε Δελτία Τύπου καί ἐνημερωτικές Ἐπιστολές, κατ’ ἀπαίτησιν πολλῶν, πού ἐπιθυμοῦσαν νά ἐνημερωθοῦν ἐπισήμως διά τίς πολλές καταστροφές στούς Ναούς καί τά Μοναστήρια μας. Ἐξαιτίας τοῦ ἐνδιαφέροντος, ἀλλά τῆς μεγάλης προθυμίας τους νά βοηθήσουν πού ἐπέδειξαν κάποιοι, ἐγγύς καί μακρᾶν συμπατριῶτες καί φίλοι τῶν Νησιῶν μας, ἀπεστείλαμε ἑκατοντάδες ἐνημερωτικές Ἐπιστολές καί πρός φορεῖς καί συλλόγους, ἱδρύματα καί Ἐφοπλιστές, ἐντός καί ἐκτός Ἑλλάδος, παρακαλώντας τους ἀκόμη καί νά υἱοθετήσουν ἕνα Ἱερό Ναό καί ἄλλα φυσικά πρόσωπα καί ἀναμένουμε. Ἐπίσης ἐνημερώσαμε τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί τήν Ἱερά Σύνοδο, ἡ ὁποία Ἱερά Σύνοδος ἤχθη στήν ἀπόφαση νά προτρέψει τούς Σεβασμιωτάτους Μητροπολῖτες νά βοηθήσουν οἰκονομικῶς, δεδομένου πώς κάποιοι Ἀδελφοί Μητροπολίτες ἀπό τήν πρώτη στιγμή ἔστερξαν σέ ὑλική βοήθεια πρός ἐμᾶς, κατά τήν δύναμή τους, πέραν τῆς ἠθικῆς τους συμπαραστάσεως. Παράλληλα προτρέψαμε τούς Ἱερεῖς τῶν Ἱερῶν Ναῶν, πού ἐπλήγησαν, νά ἀνοίξουν τραπεζικούς Λογαριασμούς καί νά εὐαισθητοποιήσουν τούς συμπατριῶτες Ἐνορίτες τους στήν Ἑλλάδα καί τό ἐξωτερικό. Τό Γραφεῖο Νεότητος δημιούργησε καί ἕνα ὡραῖο βίντεο ὄντως, τό ὁποῖο κυκλοφορήθηκε ἄμεσα, ἄν καί γνώρισε ἔντονη καί ἄδικη πολεμική, ἴσως στό γενικώτερο κλίμα τῆς ἐχθρικῆς διάθεσης πρός ὅ,τιδήποτε ἐκκλησιαστικό ἤ χριστιανικό, δυστυχῶς.


6) Θα ήθελα να μου δώσετε και την εικόνα της Ικαρίας. Σαφώς πολύ μικρότερης έκτασης οι ζημιές στο γειτονικό μας νησί αλλά καλό θα ήταν να μάθουν οι αναγνώστες μας τι συνέβη εκεί.

Καί ἡ Ἰκαρία πλήρωσε τό χρέος τοῦ καταστροφικοῦ σεισμοῦ, σέ μικρότερη βεβαίως κλίμακα, ἀλλά κι ἐκεῖ οἱ Ναοί καί τά Μοναστήρια μας εἶχαν τήν «θλιβερή» τιμητική τους. Περισσότερο ἐπλήγη ἡ Ἱερά Μονή Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου Μοντέ Ῥαχῶν, ἡ Ἱερά Μονή Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου Λευκάδος, ἡ Ἱερά Μονή τῆς Ὁσίας Θεοκτίστης Πηγῆς, ἡ παλαιοχριστιανικη Βασιλική τῆς Ἁγίας Εἰρήνης Κάμπου, ἡ Ἁγία Μαρίνα Ἀρεθούσης, ὅπου ἐπλήγη ἀπό μετασεισμό τό καμπαναριό τοῦ Ναοῦ κ.ἄ.

Σύσκεψη στο Δημαρχείο Δυτικής Σάμου παρουσία της υπουργού Πολιτισμού κας Λίνας Μενδώνη

7) Την Σάμο, μεταξύ πολλών αξιωματούχων της κυβέρνησης επισκέφθηκε και η υπουργός Πολιτισμού κα Λίνα Μενδώνη. Περπατήσατε μαζί και περιηγηθήκατε σε ιερούς ναούς και μνημεία. Τι σας έχει πει η υπουργός, και πέραν του μεγέθους παρέμβασης του υπουργείου, με τι ταχύτητα θα κινηθεί;

Ἡ ἐρίτιμος Κυρία Ὑπουργός, πέρα ἀπό τό πρῶτο τηλεφώνημά της ἐξεδήλωσε τό ἄμεσο ἐνδιαφέρον της μέ μιά σειρά ἐνεργειῶν, ὅπως οἱ ἀποφάσεις καί ἐγκρίσεις ἄμεσων μέτρων προστασίας τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Καρλοβάσου καί τῶν ἄλλων πληγέντων Ἱερῶν Ναῶν, μέ ἀνάθεση στήν διεύθυνση ἀναστύλωσης βυζαντινῶν καί μεταβυζαντινῶν μνημείων καί τήν τοπική Βυζαντινή Ἐφορεία Ἀρχαιοτήτων.

8) Σεβασμιώτατε, στις 10 Σεπτεμβρίου 2020, συμπληρώθηκαν 25 χρόνια από την ιστορική ημέρα της ενθρόνισής σας στη Σάμο. Έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια, που σας παρακολουθώ δημοσιογραφικά, τεράστιες προσπάθειες συνεχούς ανάπτυξης. Είδαμε ξαναζωντανεύουν εκκλησίες και μοναστήρια, να γίνονται έργα αναβάθμισης, ο κόσμος των νησιών να είναι κοντά στην Εκκλησία και μαζί η νεολαία. Σήμερα, μετά την καταστροφή, πόσο δύσκολο είναι να ανασυνταχθούν δυνάμεις που θα επιτρέψουν να κλείσουμε τις πληγές και να τραβήξουμε πάλι μπροστά;

Αὐτό εἶναι μιά πραγματικότητα, πού βιώνω ἀπό τήν πρώτη στιγμή τῆς καταστροφῆς. Μάλιστα στήν ἐπιστολή μου πρός τόν Παναγιώτατο Οἰκουμενικό Πατριάρχη μας κ.κ. Βαρθολομαῖο καί τόν Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπό μας κ.κ. Ἱερώνυμο, ἔγραψα: «Τετρωμένος τῇ καρδίᾳ ἐκ τῆς θλιβερᾶς εἰκόνος τῆς καταστροφῆς, συλλογίζομαι, ὅτι, ἐπί τῆ συμπληρώσει εἴκοσι καί πέντε ἐτῶν τῆς ταπεινῆς ἡμετέρας ποιμαντορίας, ἔμελλε, ἵνα ἐξ ἀρχῆς ἀνασυντάξωμεν τάς δυνάμεις μας καί ἐκ νέου ἐπιδοθῶμεν εἰς ἀνοικοδόμησιν τῶν κτιρίων τῶν Ἱερῶν Ναῶν, Παρεκκλησίων καί Μονῶν, εὑρίσκοντες ἐν ταὐτῷ τρόπους καί λύσεις πρός ἀπρόσκοπτον συνέχισιν τῆς Διακονίας μας «πρός καταρτισμόν τῶν ἁγίων...εἰς οἰκοδομήν τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ» (Ἐφ. δ 12), ἐν μέσῳ χειμῶνος, ἐπιδημίας, μεταναστευτικοῦ προβλήματος καί ἐθνικῶν θεμάτων.»

Πάντως ὅ,τι ἔγινε ὅλα αὐτά τά χρόνια, ἔγινε μέ τήν βοήθεια καί τήν χάρη τοῦ Θεοῦ καί πάλι ἔτσι θά ξαναγίνει. Ὁ Θεός ἐνέπνευσε, ἐνίσχυσε καί κραταίωσε τό ἔργο μας. Δέν πρέπει ποτέ νά ξεχνοῦμε τόν πολύαθλο Ἰώβ, πού ἔλεγε ὁ Κύριος ἔδωσε, ὁ Κύριος ἀφαίρεσε, ὅπως φάνηκε καλό στόν Θεό, ἔτσι κι ἔγινε. Ἄς εἶναι λοιπόν τό ὄνομα τοῦ Κυρίου εὐλογημένο ἀπό τώρα καί στούς αἰῶνες.


9) Πριν λίγες μέρες είχαμε την χειροτονία δύο νέων διακόνων. Αυτό αποτελεί σίγουρα δείγμα πως προχωρούμε μπροστά με αισιοδοξία. Τι λέτε;

Σαφῶς θά θέλαμε ἡ χειροτονία τῶν δύο φερέλπιδων Διακόνων μας, τοῦ π. Καλλινίκου καί τοῦ π. Ἀναστασίου νά γίνουν μέ μεγαλύτερη λαμπρότητα, ἀλλά λόγῳ τῶν μέτρων ὑγιεινομικῆς προστασίας, δέν εἴχαμε τήν δυνατότητα αὐτή. Ἐπειδή ὅμως ἡ Ἐκκλησία μας ζεῖ πάντοτε μέ ἀρχοντική λιτότητα, εἴμαστε πλήρως ἱκανοποιημένοι, γιά νά μήν ‘πῶ, ὅτι χαρήκαμε καί κατανοήσαμε καλύτερα τό μέγεθος τοῦ Μυστηρίου τῆς Ἱερωσύνης, κατά τίς χειροτονίες τους. Δύο νέοι μας ἀφιερώθηκαν ἐξ ὁλοκλήρου στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἔλαβαν ὀνόματα ἱστορικά ἀπό ἐκκλησιαστικῆς ἀπόψεως καί ἐλπιδοφόρα γιά τήν Τοπική μας Ἐκκλησία, ἡ ὁποία μετά τό τραῦμα τοῦ σεισμοῦ, ἔχει ἀνάγκη νά ἀκούει καί νά βιώνει τήν νίκη καί τήν ἀνάσταση.


10) Σεβασμιώτατε, κλείνοντας τη συζήτησή μας, μέσα σε αυτή τη μεγάλη περιπέτεια και δοκιμασία που μπήκε ο τόπος, τι μήνυμα θα στείλετε στους κατοίκους των νησιών μας, της Σάμου, της Ικαρίας, των Φούρνων αλλά και των συμπατριωτών μας, όπου κι αν βρίσκονται.

Στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μαθαίνουμε ἐξ ἀρχῆς, ὅτι ὅλα ἔρχονται καί συμβαίνουν σύμφωνα μέ τό θέλημα του Θεοῦ. Ἄλλα τά ἐπιτρέπει καί ἄλλα τά παραχωρεῖ. Τοῦτο σημαίνει φυσικά, πώς δέν ἐκφεύγει κάτι τοῦ θείου θελήματος.

Τό 80% τῶν Ἱερῶν μας Ναῶν εἶναι σεισμόπληκτοι καί ἐσίγησαν πρός στιγμήν, γιατί τό θέλημα τοῦ Κυρίου γίνεται κι ἄν ἐμεῖς δέν θέλουμε, ὅπως λέει ὁ Πρωτοκορυφαῖος Πέτρος. Οἱ λυχνίες τους ἔσβησαν πρός καιρόν, ὅπως τῶν Ἑπτά Ἐκκλησιῶν τῆς Ἀποκάλυψης, ἀλλά ὅπως ἐκεῖνες δέν χάθηκαν, ἔτσι καί οἱ Ναοί μας ὑπάρχουν. Δυσκολεύεσαι νά ἀντικρίσεις τά συντρίμια τους καί νά ἀνιχνεύσεις τήν ζωή τους. Ὅμως διακρίνεις μέ εὐχέρεια τήν παρουσία τους καί ἐλπίζεις στή συνέχειά τους. Οἱ Ναοί μας ἐπιτιμήθηκαν ὄχι σέ ἀφάνεια, ἀλλά σέ πρός καιρόν σιωπή, μιά σιωπή πού ὅμως γίνεται ἐκκωφαντική καί καλεῖ σέ πνευματική ἐγρήγορση, γιά νά μήν εἰσέλθουμε σέ πειρασμό. Ὅταν ἔχεις δυσκολίες (μεταναστευτικό, ἐπιδημία, ἐθνικά θέματα) καί σέ βρίσκουν κι ἄλλες, πίσω ἀπό ὅλα ἀχνοφέγγει μιά πνευματική χαρά, γνωρίζοντας ὅτι «ὅν ἀγαπᾶ Κύριος παιδεύει, μαστιγιοῖ δέ υἱόν ὅν παραδέχεται». Αὐτό εἶναι πού μᾶς γλυκαίνει τόν πόνο, ἡ βεβαιότητα μιᾶς χαριτωμένης ἀπό τόν Θεό παιδαγωγίας.

Αὐτό λοιπόν δέν σημαίνει τήν τιμωρία ἀπό μέρους τοῦ Θεοῦ, ὅπως κάποιοι συμπέραναν μέ ἐπιπολαιότητα, ἀλλά τήν ἰδιαίτερη παιδαγωγία Του. Κατ’ ἀρχήν δέν προγνωρίζουμε τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά τό ἀποδεχόμαστε καί προσπαθοῦμε νά τό ἀποκρυπτογραφήσουμε, γιά νά μιλήσω πιό κατανοητά, εἰς τρόπον ὥστε νά λαμβάνουμε τά μηνύματά μας καί νά προχωροῦμε στή ζωή μας. Οἱ βουλές τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀνεξιχνίαστες, ὅμως ποτέ δέν ἐπιτρέπει νά σηκώσουμε περισσότερο βάρος ἀπό ὅσο μποροῦμε, οὔτε νά πειρασθοῦμε περισσότερο ἀπό ὅσο ἀντέχουμε. Γι’ αὐτό ἄλλωστε καί οἱ ἄνθρωποι δέν σηκώνουν ὅλοι τόν ἴδιο σταυρό, ἀλλά ἀνάλογα μέ τίς δυνάμεις τους ὁ καθένας. Ἀπό τήν πρώτη στιγμή γράψαμε πώς ἡ Παναγία μας καί οἱ Ἅγιοί μας πῆραν πάνω τους τήν ἔνταση τοῦ σεισμοῦ καί προτίμησαν νά καταστραφοῦν οἱ Ναοί καί τά Μοναστήρια τους, διαφυλάσσοντας μέ τόν τρόπο τους τά παιδιά τους στά ἀκριτικά μας Νησιά. Αὐτή ἡ παραδοχή μᾶς δίνει δύναμη καί ἐλπίδα νά συνεχίσουμε τόν ἀγῶνα καί ὅλα νά γίνουν καλύτερα ἀπό πρῶτα, ἀρκεῖ νά ὑπάρχει καλή διάθεση, καλή προαίρεση, ἀμοιβαία ἐμπιστοσύνη, εὐθύτητα καί πάνω ἀπ’ ὅλα ἑνότητα, ὁμόνοια, ἀγάπη καί εἰρήνη.

Ὁ Θεός ἐπιτρέπει δοκιμασίες γιά νά γίνουμε καλύτεροι. Μᾶς παιδαγωγεῖ γιά νά μᾶς ἀναβαθμίσει πνευματικά καί νά μᾶς κάνει ἀξίους τῆς σωτηρίας, πού μᾶς προσφέρει. Μᾶς δίνει εὐκαιρίες νά κατανοήσουμε τό πρόσκαιρο καί τό ἐφήμερο, γιά νά ἐκτιμήσουμε τό μόνιμο καί τό αἰώνιο. Πιστεύω πώς ἄν ρωτήσετε τόν κάθε ἕνα χωριστά, θά δεῖτε πώς ὅλοι ἔχουν κάτι νά ποῦν, ὅτι ἐπανεξέτασαν μέ στόχο τήν πνευματική τους ἀναβάθμιση καί πώς πολλά ἐνδεχομένως ἀναθεώρησαν ἀπό τήν μέχρι τώρα βιοτή τους.

Ἡ Ἐπισκοπική μας εὐθύνη εἶναι μεγάλη, ὅπως καί ὁ πόνος. Ὅμως στόχος μας δέν εἶναι μόνο νά ἀνορθώσουμε τούς Ναούς, ἀλλά νά ἀνακουφίσουμε καί τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων μας, πού ἀποτελοῦν κι ἐκείνοι Ναούς τοῦς Θεοῦ καί νά τούς προφυλάξουμε φροντίζοντας τίς πληγές τους ἀπό τίς σεισμικές δονήσεις τῆς ἀπιστίας καί τῆς ἀπάτης τοῦ κόσμου. Ὅμως χρειάζεται χρόνος καί κυρίως ὑπομονή καί ἐλπίδα. Οἱ πρόγονοί μας ἔκτισαν τούς μεγαλοπρεπεῖς Ναούς μας ἀπό πίστη καί ἀγάπη. Οἱ Ναοί μας δέν χτίσθηκαν ἀπό τό περίσσευμα τῶν ὀλίγων, ἀλλα΄ἀπό τό ὑστέρημα τῶν πολλῶν.

Ὁ Χριστός ξέρει τόν ἀγῶνα μας καί τήν ἀγωνία μας στά ἀκριτικά Νησιά ἐπί 25 ὁλοκληρα χρόνια. Ξέρει τόν τρόπο καί τόν δρόμο μας. Ξέρει τίς ἀντοχές. Ξέρει τά πάντα. Ἐμεῖς καλούμαστε νά ἀνασυντάξουμε τίς δυνάμεις μας ἐκ νέου καί νά ἐπιδοθοῦμε σέ πολυειδῆ ἀγῶνα, ὥστε νά ἀνταπεξέλθουμε στήν δομικασία αὐτή, νά ἀποκαταστήσουμε τά συντετριμμένα ἱερά σκηνώματα, νά ἐμψυχώσουμε τόν Λαό μας καί νά τοῦ ἀφυπνίσουμε τό παραδοσιακό σαμιώτικο φιλότιμο.

Ὁ Χριστός λοιπόν γνωρίζει κι Ἐκεῖνος θά εὐοδώσει καί τήν συνέχιση τοῦ ἀγῶνα μας. Ἔτσι λοιπόν πορευόμαστε μέ δυσκολίες πολλές, ἀλλά μέ πλήρη τήν ἐμπιστοσύνη μας καί τήν ἐλπίδα μας στόν Χριστό, ὁ Ὁποῖος εἶναι ὁ Ἕνας καί ἀληθινός Θεός, ὁ Ἴδιος καί τότε καί σήμερα καί πάντοτε καί στούς ἀτελεύτητους αἰῶνες. Ἀμήν.