28 Δεκ 2022

Η πίστη σώζει - Ένα περιστατικό από το καλοκαίρι του 1922

Δεν θα ανοίξεις φύλλο εφημερίδας αυτή την εποχή που να μην διαβάσεις άρθρα πάνω στην μαύρη επέτειο των 100 χρόνων από την Μικρασιατική Καταστροφή ή δεν θα ακούσεις σταθμό τηλεόρασης και ραδιοφώνου, που να μην παρακολουθήσεις ιστορικά γεγονότα πάνω στον Μικρασιατικό όλεθρο, από τις πιο μαύρες σελίδες της ιστορίας του Ελληνικού Έθνους.

Για τους κατοίκους της στεριανής Ελλάδας είναι μία ενημέρωση, μία υπενθύμιση ζωντανή του μελανού εκείνου συμβάντος. Για εμάς όμως, τους Αιγαιοπελαγίτες, ιδίως όλους εμάς που μόλις ξυπνήσουμε με την ανατολή του ήλιου αντικρίζουμε τις σκλαβωμένες πατρίδες, δυστυχώς οι πληγές αρχίζουν πάλι να αιμορραγούν. Έχουν γραφτεί βιβλία και άρθρα αμέτρητα, άλλες τόσες εκπομπές και με ατελείωτα διηγήματα από ανθρώπους που έχασαν τα σπίτια τους, τις περιουσίες τους, τους συγγενείς τους, που όλα αυτά σε ψυχοπλακώνουν και δεν σ’ αφήνουν να ηρεμήσεις.

Θεωρώ ότι δεν είναι χαμένος χρόνος να διηγηθώ ένα συμβάν που γεννήθηκε εκείνο το καλοκαίρι του 1922. Έχει σχέση με μέλη του γενεαλογικού δέντρου της οικογένειάς μου και φτάνει μέχρι των πρόσφατων ημερών μας.

Ο Σταμάτης Ανδρέα Παπαδημητρίου υπηρέτησε ως έφεδρος αξιωματικός λόγω ανδραγαθημάτων σε εκείνη την στρατιά, που ενώ προχωρούσαν με τόσες νικηφόρες μάχες, με το να αλλάξουν απόφαση οι άλλοτε σύμμαχοί μας, δυστυχώς αντέστρεψαν την έκβαση του πολέμου, ξεκινώντας από τα χαρτιά – συμφέροντα, καταστρέφοντας μία ιστορία πέντε χιλιάδων χρόνων και χώρου, που γεννήθηκε ο ανθρώπινος πολιτισμός και γράφτηκαν για τις εφτά εκκλησίες της, τα θεία λόγια της Αποκάλυψης οι Κολώνες της Ορθόδοξης Πίστης.


Ο Σταμάτης Παπαδημητρίου όλο αυτό τον καιρό στον πόλεμο είχε μαζί του μία σκυλίτσα, την Αύρα, που όπως έλεγε πολλές φορές του είχε σώσει τη ζωή του. Την Αύρα συνέχισε να την έχει και κατά την οπισθοχώρηση του ελληνικού στρατού. Φαίνεται η Θεία Πρόνοια είχε προετοιμάσει ένα αόρατο σχέδιο. Ενώ προχωρούσε το στράτευμα οδοιπορικώς ανάμεσα σε ατέλειωτους χωματόδρομους και θερισμένα σιταροχώραφα με ατέλειωτες θημωνιές μέσα στην λίβα του καλοκαιριού, πάντοτε δίπλα είχε την Αύρα. 

Κάποια στιγμή απομακρύνθηκε από κοντά τους, προχωρεί μερικά μέτρα μπροστά και χάνεται από τα μάτια τους. Τους κίνησε την περιέργεια πως χάθηκε το ζώο που το έβλεπαν πολλοί στρατιώτες και όταν πλησίασαν το μέρος της εξαφάνισης, διέκριναν ότι υπήρχε ένα πηγάδι. Διέκριναν ότι ήτανε ξεροπήγαδο ολίγων μέτρων βάθους και η Αύρα ήταν στον πυθμένα και έβγαζε κάποιους διαφορετικούς ήχους, σαν και να έκλαιγε. Εκείνη τη στιγμή (σύμπτωση;) βρέθηκε ένας φαντάρος που σαν πολίτης έφτιαχνε πηγάδια και με ευκολία κατέβηκε και βρήκε την σκυλίτσα σώα και αβλαβή. Όμως διέκρινε ότι μαζί με το ζώο υπήρχαν και κάτι σαν κάδρα, αλλά το φως ήταν λίγο και δεν διέκρινε τι ήταν. 

Πρόσεξε να μην τα σπάσει και αφού ανέβασε το ζώο ξανακατέβηκε, πήρε τα δύο κάδρα και τα ανέβασε. Όταν βρέθηκαν στο φως, διέκριναν ότι δεν ήταν πολιτικά πρόσωπα, ούτε φωτογραφίες, αλλά εικόνες. Πράγματι, η μία εικόνα παρουσιάζει την Παναγία και συγκεκριμένα τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και η άλλη τον Άγιο Δημήτριο. Ο θρησκευόμενος και ευσεβής Σταμάτης Παπαδημητρίου, παρόλα τα πολεμικά βάρη που σήκωνε, όπλο, ρουχισμό κ.λπ. πήρε μαζί του και τις δύο εικόνες.

Οι εικόνες αυτές φαίνεται ότι πετάχτηκαν στο πηγάδι από τους Έλληνες Μικρασιάτες που εγκατέλειπαν τα πάντα και με την ψυχή στο στόμα όπως λέγεται, πήγαιναν να σωθούν ελπίζοντας ότι θα επιστρέψουν και θα ξαναβγάλουν τις εικόνες, θεωρώντας ότι το μέρος εκείνο ήταν το πιο εύκολο, σίγουρο και ασφαλές, να τις προστατέψουν από την μανία των αλλόθρησκων και βάρβαρων κατακτητών.

Οι εικόνες μεταφέρθηκαν και έφτασαν στο σπίτι του Σταμάτη Παπαδημητρίου και μπήκαν στο εικονοστάσι μαζί με τις άλλες και κάθε χρόνο στη χάρη των τις εκκλησίαζαν.

Ο Σταμάτης Παπαδημητρίου προερχόταν από πολυμελή οικογένεια. Ήταν οκτώ αδέρφια και ήταν αδερφός της γιαγιάς μου της Αγγελικής, τα δε πρώτα ξαδέρφια αυτής της πολυμελής οικογένειας ήταν 44, άπαντα εν ζωή τότε, εκτός του Εμμανουήλ που σκοτώθηκε στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Ήταν τότε που η Ελλάδα παρόλη την φτώχεια και τα τόσα προβλήματα, μεγάλωνε πληθυσμιακά. Τα χαρακτηριστικά αυτών των ατόμων, αυτών των οικογενειών, ήταν ότι ήταν ευσεβείς χριστιανοί ορθόδοξοι, εργατικοί και καλοί οικογενειάρχες. Η οικογένεια του Σταμάτη Παπαδημητρίου αποτελούνταν από την σύζυγό του την Αγαθονίκη, το γένος Διακογιάννη, εκ Βουρλιωτών και είχαν δύο παιδιά τον Ανδρέα και την Μαρίτσα. Είχε πάει μερικές τάξεις στο γυμνάσιο και είχε διατελέσει πρόεδρος στο χωριό Κοκκάρι.

Ας δούμε όμως την συνέχιση αυτών των εικόνων, τις οποίες η οικογένεια θεώρησε θαυματουργικές.

Στα μαύρα χρόνια του εμφυλίου, προς το τέλος του, και συγκεκριμένα αρχάς του 1949, από το βουνό Άμπελος και συγκεκριμένα από την περιοχή Πετραλίφη, απέναντι στο χωριό Κοκκάρι, χτυπούσαν οι αντάρτες με όλμους μερικά σημεία του χωριού, μεταξύ αυτών και την περιοχή γύρω από το παλιό σχολείο και την εκκλησία της Παναγίτσας, και εκεί είχαν πέσει κάποιοι όλμοι. Στα 20 μέτρα περίπου από το σχολείο ήταν το σπίτι του Σταμάτη Παπαδημητρίου στον πρώτο όροφο, ενώ στο ισόγειο ήταν το μπακάλικό του, ένα από τα εφτά μπακάλικα του χωριού. Ένας λοιπόν όλμος από αυτούς που έπεσαν (περίπου 30 συνολικά), έπεσε στο σπίτι τους και αφού έσπασε τα κεραμίδια, τρύπησε την ξύλινη τραβάκα, το κάτω μέρος αυτής το ταβάνι, το πάτωμα του πρώτου ορόφου, πέφτοντας στο μαγαζί - μπακάλικο, όπου εκεί τρύπησε έναν ντενεκέ με βούτυρο, και εν συνεχεία το ξύλινο πάτωμα του μαγαζιού και τελικά χώθηκε στο χώμα χωρίς να εκραγεί.

Το προαναφερόμενο φαίνεται σαν διήγηση από κάποιον φαντασιόπληκτο. Είναι όμως πέρα για πέρα αληθινό, διότι πέραν του ότι το είχαν διηγηθεί μερικοί χωριανοί, επιβεβαιώθηκε και προσφάτως. Επί του προκειμένου να προσθέσω ότι απέναντι στο σπίτι αυτό, και σε απόσταση όχι πάνω από 15μέτρα, κατοικούσε η οικογένεια των γονέων μου με τον αδελφό μου Αλέκο 5 χρονών και εγώ μόλις 5 μηνών. Σ’ αυτή την ακτίνα ήταν το πατρικό σπίτι της γιαγιάς μου Αγγελικής, ο φούρνος της γειτονιάς, του Σωκράτη Κυριαζή, διάφορα άλλα κατοικήσιμα σπίτια και το σχολείο που εκείνα τα χρόνια οι μαθητές ήταν περίπου 150. Εάν εκρήγνυνταν ο όλμος, το τι θα συνέβαινε μόνο ο Θεός το ξέρει.

Από μία πρόσφατη συζήτηση με ανθρώπους ηλικιωμένους που θυμούνται το συμβάν, μου ανέφεραν ότι κι άλλος όλμος στην περιοχή έπεσε και μάλιστα στο χώρο πέριξ του σχολείου και της εκκλησίας, που και αυτός δεν εξερράγη, γι’ αυτό θα πρέπει να γίνει μία επιπλέον έρευνα για ανεύρεση του όλμου. Το ότι ο όλμος δεν εξερράγη, η οικογένεια και πολλοί χωριανοί το απέδωσαν στην χάρη της Παναγίας, στην εικόνα που προφύλαξε όχι μόνο την οικογένεια του Σταμάτη Παπαδημητρίου, αλλά και όλους τους προαναφερόμενους περιοίκους. Θα ήταν πράγματι μία τραγωδία για το χωριό, εάν εκπυρσοκροτούσε ο ένας ή και οι δύο όλμοι.

Το συμβάν αυτό το είχα υπόψιν εδώ και δεκαετίες και ρωτούσα την ιδιοκτήτρια και συγγενή μου Μαρίτσα, πώς κοιμάται ήσυχη με το να έχει μέσα στο σπίτι ένα μεγάλο εκρηκτικό μηχανισμό, που μπορεί ίσως κάποια στιγμή να λειτουργήσει και να εκραγεί; Μου έλεγε, ότι δε φοβάται και ότι τους σώζει η Παναγία και συνέχισαν να παραμένουν στο σπίτι αυτό. Η Μαρίτσα προ ετών ηλικιωμένη αποδήμησε εις Κύριον και το σπίτι ήρθε στην κληρονόμο, την ανιψιά της Αγαθονίκη (Νίκη) Παπαδημητρίου, που με τον σύζυγό της Κώστα Πετυχάκη, συνταξιούχο του λιμενικού σώματος, ενήργησαν και ήλθε η αρμόδια υπηρεσία του Στρατού, η Τ.Ε.Ν.Ξ., η οποία αφού έλαβε τα κατάλληλα μέτρα, απομονώνοντας όλη την περιοχή, βρήκαν τον όλμο στο ακριβές σημείο που τους υπέδειξαν και τον αφαίρεσαν με απόλυτη επιτυχία και τον πήραν. Για την όλη αυτή διαδικασία χρειάστηκε αρκετός χρόνος και κάποιο όχι αμελητέο χρηματικό ποσό, για πληρωμή του συνεργείου που ήρθε από την Αθήνα.

Και ενώ αυτό το αδιανόητο συνέβαινε στο Κοκκάρι στο σπίτι και την οικογένεια του Σταμάτη Παπαδημητρίου, τότε ο γιος του ο Αντρέας που έφερε το όνομα του παππού του Ανδρέα, υπηρετούσε την θητεία του και μάλιστα στην πρώτη γραμμή στο Γράμμο και στο Βίτσι, στις διαβιβάσεις ως ασυρματιστής, εκεί που γίνονταν οι εμφύλιες αδελφοκτόνες μάχες στα χρόνια 1948-49. Η Μαρίτσα η αδελφή του μου είχε διηγηθεί το εξής. Ο Ανδρέας εκεί που ήταν είδε ένα όνειρο. Στην πλατεία Κοκκαρίου μάλωναν κάποιοι και πήγε να δει. Τότε ο Δημήτρης Χίου (ήταν τότε ο γραμματέας στην Κοινότητα Κοκκαρίου), τον τράβηξε από το χέρι και του είπε: «Τί θέλεις εσύ εδώ;».

Το όνειρο όταν ξύπνησε τον προβλημάτισε αλλά δύσκολο να εξηγηθεί. Εκείνα τα χρόνια οι άνθρωποι ήταν πιο κοντά στα θεία, στα όνειρα, στα μεταφυσικά. Τι συνέβη λοιπόν εκείνη την ημέρα. Ο Αντρέας ήταν σε ένα τζιπ που μετακινούνταν ο λόχος του σε μία γνωστή περιοχή. Κάποια στιγμή και ενώ προχωρούσε το τζιπ αντιλήφθηκε ότι δεν είχε νερό το παγούρι και είπε στον οδηγό να τον κατεβάσει να πάρει νερό από μία πηγή και θα τους προλάβαινε πιο κάτω, γιατί ήταν στενός ο δρόμος. Πράγματι, κατέβηκε, γέμισε το παγούρι με νερό και ξεκίνησε να τους προλάβει. Δεν πρόλαβε να βγει στο δρόμο και το αυτοκίνητο που επέβαινε πάτησε νάρκη. Ο οδηγός και συνοδηγός σκοτώθηκαν ακαριαία και των δύο πίσω στρατιωτών τους κόπηκαν τα πόδια. Ο Ανδρέας απέδωσε την σωτηρία του στον Άγιο Δημήτριο που τον προστάτεψε, βάζοντας την ιδέα, με το να κατέβει και να πάρει νερό και έτσι σώθηκε. Έτσι επιστρέφοντας από τον πόλεμο ασήμωσε την εικόνα του Αγίου Δημητρίου, γι’ αυτό σήμερα είναι ασημωμένη, και στην οικογένεια έχει βαθιά απομείνει ότι οι δυο εικόνες που βρέθηκαν χάρη της σκυλίτσας Αύρας και περισυλλέχθηκαν από τον ευσεβή παππού Σταμάτη, συνετέλεσε η θεία Αυτών χάρη αφενός μεν να μην εκραγεί ό όλμος στο σπίτι τους και τους καταστρέψει αφετέρου δε να προστατέψει τον Ανδρέα από την θανατηφόρα έκρηξη της νάρκης.

Οι δύο αυτές θαυματουργές εικόνες φυλάσσονται από τους προαναφερόμενους νεότερους ιδιοκτήτες τους και θεωρούνται ιερά κειμήλια της οικογένειάς τους. Πέραν της οικογενείας Παπαδημητρίου οι κάτοικοι του χωριού απέδωσα την μη έκρηξη των όλμων και την σωτηρία αυτών σε θαύμα της Παναγίας όπως και ο Ανδρέας την σωτηρία του σε θαυματουργική επέμβαση του Αγίου Δημητρίου. Γράφω αυτό το πολύμορφο συμβάν έχοντας υπόψιν και τα λόγια κάποιου αγιορείτη μοναχού «ότι τα μικρά θαύματα που δημιουργούν οι θεϊκές χάρες δεν πρέπει να ξεχνιούνται γιατί ενισχύουν την πίστη».

Κοκκάρι Σάμου, 22 Νοεμβρίου 2022

Γιακουμής Ιωάννου Αμυρσώνης
Γεωπόνος
Πρώην πρόεδρος Κοινότητας Κοκκαρίου Σάμου


Από την έντυπη έκδοση

Δεν υπάρχουν σχόλια:

ΓΡΑΨΟΥ ΚΑΙ ΕΣΥ ΣΤΑ ALERTS ΤΟΥ ΣΑΜΙΑΚΟΥ ΒΗΜΑΤΟΣ

Δώστε μας ένα Email σας για να μαθαίνετε πρώτοι τι συμβαίνει

* indicates required