Από τις 7 έως τις 29 Σεπτεμβρίου ολοκληρώθηκε η τέταρτη περίοδος της ενάλιας αρχαιολογικής έρευνας της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στο αρχιπέλαγος των Φούρνων, η οποία διενεργείται με την σύμπραξη του ιδρύματος R.P.M. NauticalFoundation. Η έρευνα αυτή έχει σκοπό τον εντοπισμό, καταγραφή, τεκμηρίωση και μελέτη αρχαίων, μεσαιωνικών και νεώτερων ναυαγίων στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Φούρνων.
Κατά την ερευνητική περίοδο του 2018 εντοπίστηκαν και τεκμηριώθηκαν ίχνη από πέντε συνολικά ναυάγια τα οποία χρονολογούνται στην ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο και στους νεώτερους χρόνους. Ο συνολικός αριθμός των εντοπισμένων και τεκμηριωμένων ναυαγίων μαζί με τα ήδη διερευνημένα ναυάγια που καταγράφηκαν κατά την τριετία 2015-2017 ανέρχεται έτσι στα 58. Εκτός των ναυαγίων καταγράφηκαν και μεμονωμένα ευρήματα, κυρίως απορρίψεις κεραμικής και άγκυρες, αψευδείς μάρτυρες της έντασης και έκτασης της ναυσιπλοϊας και εμπορευματικής διακίνησης στο καίριο αυτό ναυτικό σταυροδρόμι του ανατολικού Αιγαίου.
 |
Εργασίες σήμανσης σε ναυάγιο ρωμαϊκών χρόνων (ΕΕΑ, φωτ. Β. Μεντόγιαννης)
|
Στα πλέον αξιόλογα ευρήματα της έρευνας του 2018 συμπεριλαμβάνονται ένα ναυάγιο με φορτίο κνιδιακών αμφορέων του 2ουαιώνα π.Χ., ένα ναυάγιο του 4ουαι. π.Χ. με μεικτό φορτίο από αιγιακούς και φοινικικούς αμφορείς και ένα ναυάγιο του 5ου– 6ουαιώνα μ.Χ. με φορτίο Υστερορωμαϊκών 1 αμφορέων.
Σημαντική ανακάλυψη υπήρξε και ο εντοπισμός και αποτύπωση ενός εξαιρετικά εκτενούς αγκυροβολίου έμπροσθεν του οικισμού Καμάρι, στην ανατολική πλευρά των Φούρνων. Αναγνωρίστηκαν περισσότερες από 25 άγκυρες χρονολογούμενες από τη ρωμαϊκή περίοδο έως και τον 18οαιώνα, οι περισσότερες από τις οποίες εγκαταλείφθηκαν στον βυθό από πλοία που θα πρέπει να ήταν αξιομνημόνευτα μεγάλου μεγέθους. Η παρουσία τους φαίνεται να δηλώνει την ύπαρξη μίας ακμάζουσας κοινότητας στο Καμάρι των Φούρνων κατά την ύστερη ρωμαϊκή και βυζαντινή περίοδο, για την οποία οι ιστορικές πηγές της περιόδου φαίνονται να σιωπούν.
 |
Εγκαταλελειμμένη άγκυρα έμπροσθεν του οικισμού Καμάρι Φούρνων (ΕΕΑ, φωτ. Γ. Κουτσουφλάκης)
|
Στα πλέον ενδιαφέροντα μεμονωμένα ευρήματα του 2018, συγκαταλέγεται μία απόθεση από 18 τουλάχιστον πήλινους λύχνους του 2ουαιώνα μ.Χ. που εντοπίστηκε και ανελκύστηκε στην βόρεια πλευρά της νήσου Θύμαινας. Οι λύχνοι αυτοί φέρουν ποικίλες ανάγλυφες παραστάσεις από αγαλματικούς τύπους θεών, σκηνές μονομάχων και γεωμετρικά κοσμήματα και αποτελούν προϊόντα των εργαστηρίων της Κορίνθου. Στις βάσεις τους διαβάστηκαν οι επιγραφές των λυχνοποιών Λουκίου και Οκταβίου, πιθανότατα απελεύθερων δούλων που ίδρυσαν τα δικά τους κεραμικά εργαστήρια.
Τέλος, συμπληρωματικές ανελκύσεις και αποτυπώσεις υλικού έγιναν σε ήδη εντοπισμένα ναυάγια, προκειμένου να ολοκληρωθεί η μελέτη του φορτίου τους και να προωθηθεί η νομική τους θωράκιση με την κήρυξή τους σε ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους.
 |
Μηχανική αποκόλληση λύχνων από τα πακτώματα τραγάνας (ΕΕΑ, φωτ. Γ. Κουτσουφλάκης)
|
Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, καίριας σημασίας για την επιτυχή έκβαση της έρευνας υπήρξε η ευαισθητοποίηση του τοπικού πληθυσμού και η εκτενής συλλογή πληροφοριών από την κοινότητα των αλιέων, οι οποίοι παρείχαν αφειδώς πληροφορίες για την ύπαρξη αρχαιοτήτων στο βυθό και οδήγησαν στον γρήγορο εντοπισμό τους.
Με την έρευνα του 2018 ολοκληρώθηκε ο πρώτος κύκλος (2015-2018) της αρχαιολογικής χαρτογράφησης του αρχιπελάγους των Φούρνων. Κατά τους προσεχείς μήνες θα υποβληθεί νέο πρόγραμμα με τους στόχους της έρευνας για την πενταετία 2019-2023.
 |
| Βάση λύχνου με την υπογραφή του λυχνοποιού Οκταβίου (ΕΕΑ, φωτ. Γ. Κουτσουφλάκης) |
Η έρευνα υποστηρίχτηκε οικονομικά από τον Δήμο Φούρνων/Κορσεών, το Καθίδρυμα Ιστορικών και Αρχαιολογικών Ερευνών “Κορσεαί” και επιχειρηματικούς φορείς από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
 |
Η ερευνητική ομάδα του 2018 (ΕΕΑ, φωτ. Β. Μεντόγιαννης)
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου