"ΣΑΜΙΑΚΟΝ ΒΗΜΑ": Λίνα Μενδώνη - Η υπουργός Πολιτισμού απαντά σε ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ

18 Ιαν 2021

Λίνα Μενδώνη - Η υπουργός Πολιτισμού απαντά σε ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ

Η υπουργός Πολιτισμού & Αθλητισμού, κα Λίνα Μενδώνη, απάντησε σε ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, που είχε κατατεθεί στις 16 Δεκεμβρίου 2020, αναφορικά με την αντιμετώπιση των ζημιών που εχουν υποστεί μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι, βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία της Σάμου και της Ικαρίας, μετά την ισχυρή σεισμική δόνηση των 7 Ρίχτερ που σημειώθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2020. Αναλυτικά η απάντηση της κας Μενδώνη αναφέρει τα εξής:

«Σε απάντηση της με αριθμ. Πρωτοκόλλου 2747/16.12.2020 Ερώτησης των Βουλευτών, κ.κ. Ανδρέα Μιχαηλίδη, Σίας Αναγνωστοπούλου, Ιωάννη Γκιόλα, Θεόδωρου Δρίτσα, Κωνσταντίνου Ζαχαριάδη, Μανόλη Θραψανιώτη, Χαράς Καφαντάρη, Χαράλαμπου Μαμουλάκη, Κυριακής Μάλαμα, Κωνσταντίνου Μάρκου, Αλέξανδρου Μεϊκόπουλου, Ιωάννη Μπουρνούς, Ιωάννη Ραγκούση, Νεκτάριου Σαντορινιού, Ιωάννη Σαρακιώτη, Παναγιώτη Σκουρολιάκου, Νικόλαου Συρμαλένιου, Αλέξανδρου Τριανταφυλλίδη, Σωκράτη Φάμελλου, Μιλτιάδη Χατζηγιαννάκη, Ραλλίας Χρηστίδου, και σύμφωνα με τα στοιχεία που έθεσαν υπόψη μας οι αρμόδιες Υπηρεσίες, σας γνωρίζουμε τα εξής:

Στις 6 Νοεμβρίου 2020 πραγματοποιήθηκε αυτοψία κλιμακίου του ΥΠΠΟΑ αποτελούμενο από τον Γενικό Γραμματέα Πολιτισμού, κ. Γ. Διδασκάλου, τον Προϊστάμενο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σάμου, τη Γενική Διευθύντρια Αναστήλωσης, Μουσείων και Τεχνικών Έργων, την Διευθύντρια Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων, τον Διευθυντή Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων και υπηρεσιακά στελέχη, με επικεφαλής την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού. Στο κλιμάκιο του Υπουργείου μετείχαν οι καθηγητές του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, Ελισάβετ Βιντζηλαίου, Ευθύμιος Λέκκας, και Κωνσταντίνος Σπυράκος, μέλη των Κεντρικών Συμβουλίων του ΥΠΠΟΑ. Ακολούθησαν συναντήσεις με τους τοπικούς φορείς και επισκέψεις σε μνημεία, προκειμένου να συντονιστεί η καταγραφή των ζημιών και ο προγραμματισμός για την αποκατάστασή τους.

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Σάμου και οι συναρμόδιες κεντρικές υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ, αμέσως μετά το σεισμό και παρά τις συνεχείς μετασεισμικές δονήσεις, ξεκίνησαν αυτοψίες στα Μουσεία και τα μνημεία της Σάμου και της Ικαρίας, και προχώρησαν στην καταγραφή των βλαβών και τις αναγκαίες ενέργειες, και ειδικότερα:

- Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βαθέος δεν έχουν προκληθεί ζημιές σε σημαντικά ευρήματα, σε αντίθεση με όσα αναφέρουν οι κ.κ. Βουλευτές. Μετακινήθηκαν μόνον αντικείμενα στις προθήκες και αποκολλήθηκε τμήμα της γύψινης συμπλήρωσης της δεξιάς κνήμης του μεγάλου Κούρου. Το άγαλμα εξετάστηκε από ειδικούς συντηρητές της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεώτερων Μνημείων, η οποία ανέλαβε την αποκατάστασή του. Τα λοιπά ευρήματα έχουν ήδη επανατοποθετηθεί στις θέσεις τους.

- Αποκαταστάθηκαν άμεσα τα όποια προβλήματα δημιουργήθηκαν από μετακινήσεις εκθεμάτων στις προθήκες των εκθέσεων στα Αρχαιολογικά Μουσεία Αγ. Κηρύκου Ικαρίας και Πυθαγορείου Σάμου, με την επανατοποθέτηση στην αρχική τους θέση των αντικειμένων που είχαν μετακινηθεί στις προθήκες και την αποκατάσταση των ελάχιστων αγγείων που είχαν «ανοίξει» στις συγκολλήσεις.

- Παρά τις μακρινές αποστάσεις, μέχρις στιγμής έχουν ελεγχθεί 256 μεταβυζαντινοί και νεότεροι ναοί στα παρακάτω χωριά:

α.Σάμος: Καρλόβασι, Άνω Βαθύ, Ποτάμι, Κονταίϊκα, Υδρούσα, Πλάτανος, Βουρλιώτες, Πύργος, Χώρα, Παλαιόκαστρο, Κοκκάρι, Πυθαγόρειον, Ηραίον, Μύλοι, Παγώνδας, Κουμαραδαίοι, Σπαθαραίοι, Σκουραίϊκα, Δρακαίοι

β. Ικαρία: Άγ. Δημήτριος, Άγ. Κήρυκος, Άγ. Πολύκαρπος, Άγ. Παντελεήμων, Ακαμάτρα, Αρέθουσα, Δάφνη, Εύδηλος, Φραντάτο, Κάμπος, Κιόνιο, Κοσοίκια, Ξύλινο, Παναγιά, Πλαγιά, Μάραθος, Μαυράτο, Μαυρικάτο, Μηλιωπό, Οξέ, Περδίκι, Πετροπούλι, Πηγή, Ράχες, Σταύλος, Στελί, Χρυσόστομος.

- Στην Μονή Προφήτου Ηλιού στα Κονταίϊκα είναι σε εξέλιξη το έργο «Συντήρηση και αποκατάσταση ανατολικής πτέρυγας Ι. Μονής Προφήτη Ηλία Καρλοβασίων Σάμου» ενταγμένο στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Βόρειο Αιγαίο 2014-2020», προϋπολογισμού 925.000,00 €. Συνεργείο της Εφορείας προχώρησε στην άμεση στερέωση των τοιχογραφιών του Καθολικού.

- Στον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στους Βουρλιώτες δεν διαπιστώθηκαν σοβαρές βλάβες. Επιπλέον, το κτίριο ελέγχθηκε από κλιμάκιο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και βρέθηκε κατάλληλο για χρήση.

- Στη Χώρα κατέρρευσε τμήμα του νότιου τοίχου του ναού της Αγίας Άννας, αλλά στον ναό του Αγ. Χαραλάμπους δεν διαπιστώθηκαν σοβαρές βλάβες.

- Στο Μουσείο Πύργου Λογοθέτη Λυκούργου δεν υπήρξαν βλάβες. Στην αυτοψία στο Κάστρο Λογοθέτη διαπιστώθηκε η κατάρρευση τμήματος των τειχών, ενώ έχουν προκληθεί φθορές στην εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος.

Αναφορικά με τα ανωτέρω μνημεία που έχουν πληγεί, εκπονούνται οι αναγκαίες μελέτες άρσης ετοιμορροπίας από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, από τις οποίες θα προκύψει ο προϋπολογισμός των έργων. Η δαπάνη για την υλοποίησή τους θα καλυφθεί από τις πιστώσεις του ΥΠΠΟΑ.

Στον Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Καρλοβάσου εγκρίθηκε άμεσα και είναι σε εξέλιξη η λήψη άμεσων μέτρων προστασίας και άρσης ετοιμορροπίας και η εκπόνηση στατικής μελέτης, συνολικού προεκτιμώμενου κόστους 320.000,00 ευρώ. Επισημαίνεται ότι ο μητροπολιτικός ναός είναι νεώτερο κτήριο του 20ου αι., το οποίο δεν έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο. Η Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων έχει ήδη θέσει τις προδιαγραφές για το έργο των σωστικών μέτρων και θα συνδράμει την Ιερά Μητρόπολη Σάμου στην εκτέλεσή του.

Παράλληλα, κλιμάκιο της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης, Μουσείων και Τεχνικών Έργων, αποτελούμενο από την Γενική Διευθύντρια, την προϊστάμενη της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Βορείου Αιγαίου και έναν μηχανικό, σε αυτοψία στη Σάμο, από τις 5 έως 7-11-2020 και στη συνέχεια από τις 15 έως 18-11-2020, κατέγραψε τις επιπτώσεις του σεισμού στα μνημεία και στα κτήρια που έχουν χαρακτηριστεί ως μνημεία, καθώς και σε αξιόλογα νεοκλασικά κτήρια του νησιού, και ειδικότερα:

- Πραγματοποιήθηκε αυτοψία στα κτήρια του βιομηχανικού συγκροτήματος των Βυρσοδεψείων, τα κελύφη των οποίων, στην πλειοψηφία τους, έχουν χαρακτηριστεί ως μνημεία (ΦΕΚ 101/Α.Α.Π./11-5-2017). Διαπιστώθηκε ότι έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές και ορισμένα από αυτά, έχουν κριθεί ως Επικινδύνως Ετοιμόρροπα από την Γενική Δ/νση Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών του Υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών. Αρμόδιος για την εκτέλεση των αναγκαίων έργων είναι ο κύριος ή ο νομέας του μνημείου, σύμφωνα με το άρθρο 11 του Ν. 3028/2002.

- Αυτοψίες πραγματοποιήθηκαν σε κτήρια μεταγενέστερα του 1830, τα οποία ανήκουν σε ιδιώτες, στο Πανεπιστήμιο ή σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, και έχουν χαρακτηριστεί ως μνημεία. Η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Βορείου Αιγαίου είναι σε συνεργασία με τους ιδιοκτήτες των εν λόγω κτηρίων, οι οποίοι, σύμφωνα με το άρθρο 11 του Ν. 3028/2002, είναι αρμόδιοι για τη λήψη όλων των μέτρων προστασίας με δική τους δαπάνη, καθώς και για την εκπόνηση των αναγκαίων μελετών αποκατάστασης που θα πρέπει να υποβληθούν προς έγκριση στις αρμόδιες υπηρεσίες και τα Συμβούλια του ΥΠΠΟΑ.

Η Υπουργός
Πολιτισμού και Αθλητισμού

ΛΙΝΑ ΜΕΝΔΩΝΗ»